Wybieramy elektrozawory. VADEMECUM CZ. II

Elektrozawory to obok sterowników nawadniania elementy o największej cenie jednostkowej. Każda jego wymiana czy serwis wiąże się z poniesieniem nakładów znacznie większych niż wymiana zraszacza czy innego elementu systemu nawadniania. Z tego powodu wybierając elektrozawory powinniśmy zwrócić uwagę na kilka istotnych elementów.

Konstrukcja elektrozaworu – tworzywo sztuczne

Elektrozawory mogą być wykonane z PVC lub zbrojonego nylonu. W instalacjach nawadniania obszarów zieleni nie ma znaczenia rodzaj tworzywa; ważne, żeby zawory były zabezpieczone przed degradującym działaniem promieni słonecznych (znajdowały się w skrzynkach elektrozaworowych lub pod osłoną). W dużych instalacjach, w których zwykle występuje wysokie ciśnienie, zaleca się zawory z nylonu.

Dobrej jakości elektrozawór musi być rozbieralny! Kanały wewnątrz zaworu mają bardzo małe średnice i czasem wystarczy ziarnko piasku lub osad z rur, aby zawór przestał się domykać. Naprawa takiego zaworu wymaga jedynie odkręcenia kilku śrub i wyczyszczenia jego wnętrza. Zawory nierozbieralne można tylko wymienić na nowe.

Ręczne otwieranie i regulacja przepływu

Praktycznie każdy dostępny na rynku elektrozawór jest wyposażony w niewielkie pokrętło do ręcznego otwierania. Pozwala ono na wymuszone otwarcie przepływu bez udziału sterownika. Jest to szczególnie przydatne przy zamykaniu i otwieraniu systemu, jeśli chcemy dokonać szybkiej inspekcji, czy ręcznie podlać wybraną sekcję. W niektórych elektrozaworach pokrętło można ustawić w pozycji wyłączenia – wtedy, bez względu na sygnał ze sterownika, zawór nie będzie otwierał się.

Część zaworów jest wyposażona w duże pokrętło na szczycie obudowy. Służy ono do ręcznej regulacji przepływu. Mimo, że takie modele są zwykle droższe, zalety tego rozwiązania zdecydowanie przemawiają na jego korzyść.

Stanowczo polecamy zakup modeli z możliwością ręcznej regulacji przepływu!

• Jeśli zawór z jakiegoś powodu przestanie działać, pokrętłem można go zamknąć tak, jak zawór tradycyjny i tym samym zapobiec wyciekowi. W oczekiwaniu na części lub nowy elektrozawór możemy wyłączyć wybraną sekcję, kontynuując podlewanie pozostałych. W przypadku, gdy zawór nie ma takiej możliwości, jedynym rozwiązaniem jest zamknięcie zaworu głównego i wyłączenie całego systemu,
• W systemach o niskich przepływach można zaobserwować tzw. zjawisko leniwych zaworów – zawory zamykają się wolno i niezbyt pewnie. Gdy w tym samym czasie otworzy się zawór kolejnej sekcji, prędkość przepływu wody przez zawór może zmniejszyć się na tyle, że zawór nie zamknie się całkowicie. Skutkować to będzie wyciekiem i nieprawidłową pracą kolejnych sekcji, a tym samym całego systemu nawadniania. Dławiąc pokrętłem przepływ w zaworach możemy przyspieszyć ich zamykanie*, a tym samym uniknąć niepotrzebnych problemów. (Aby mieć pewność, że zawór zamknie się przed otwarciem kolejnego zaworu można dodatkowo skorzystać z funkcji opóźnienia kolejnych sekcji w sterowniku).

*Uwaga: regulacja przepływu nie powinna zastępować reduktora ciśnienia. W systemach, gdzie przepływ jest wysoki, zbyt szybkie zamykanie zdławionych elektrozaworów może spowodować niekorzystne zjawisko uderzenia hydraulicznego. W takim przypadku zawory należy pozostawić maksymalnie otwarte.

Rozmiar elektrozaworu

Standardowym rozmiarem elektrozaworu jest 1”- sprawdza się on w większości instalacji nawadniania zieleni. Kłopot może jednak pojawić się w systemach o małych przepływach wody. Gdy prędkość przepływu przez zawór jest zbyt niska, pojawia się wspomniane wcześniej zjawisko leniwych zaworów. Aby tego uniknąć, zasadne jest użycie zaworów ¾”. Mimo, że są one nieznacznie tańsze od zaworów 1”, nie zalecamy ich stosowania w normalnych instalacjach – zbyt szybkie zamykanie się zaworów nie jest zjawiskiem korzystnym dla instalacji. Najlepiej kierować się tabelami przepływów podawanych przez producenta zaworów.

Dobry elektrozawór:

• jest rozbieralny,
• posiada regulację przepływu,
• współpracuje z odpowiednią do posiadanego lub planowanego sterownika cewką (9 lub 24 V),
• posiada zabezpieczenie przed rozciąganiem membrany,
• w instalacjach realizowanych etapami lub częściowo wyłączanych, zapewnia możliwość zabezpieczenia przed przypadkowym włączeniem.

Czytaj również:

Nawadnianie ogrodu warzywnego
Ochrona przeciwprzymrozkowa dla upraw